چشم ما توانایی دیدن تمام رنگهایی که در طبیعت وجود دارد را ندارد. از بین 13 میلیون رنگ موجود در طبیعت چشم ما توانایی تشخیص بیش از یک میلیون رنگ را ندارد.
انتخاب رنگ روکش دندان خصوصا در دندان های قدامی مسئلهای بسیار حساس و چالش برانگیز است. بنابراین در انتخاب رنگ برای بیماران همیشه این سوال را مطرح میکنیم که کدام ویژگی رنگ مهم است؟
رنگ ها سه ویژگی اصلی دارند.
- فام رنگ یا Hue: که همان اسم رنگ است و ما بیشتر از بقیه با آن درگیریم. ولی چندان مشخصه مهمی نیست.
- خلوص و اشباع رنگ یا saturation: به این خصیصه chroma هم گفته میشود و این مشخصه هم اهمیت چندانی ندارد.
- درخشنگی و روشنایی رنگ یا value: میزان سفیدی و سیاهی رنگ است و همیشه میزان اهمیت بیشتری دارد چون چشم انسان به value بسیار حساس است. برای مثال اگر بقیه رنگهای تلویزیون را ببندیم و فقط یک رنگ مثل قرمز باز باشد فیلم قابل تشخیص نخواهد بود ولی اگر سیاه و سفید باشد کاملا قابل تشخیص است چون همانطور که گفتیم چشم انسان به value حساس است.
یک اتفاق بسیار شایع در دندانپزشکی این است که بیمار به کلینیک مراجعه میکند و میگوید میخواهم دندانهایم سفید باشند و ما رنگ سفید را انتخاب میکنیم. در انتهای کار خود ما هم میبینیم که کار زیبا و طبیعی نیست. نمای طبیعی به دست نیامده با اینکه خواسته خود بیمار این رنگ بوده است.
نکتهای که در انتخاب رنگ روکش دندان باید در نظر بگیریم این است که وقتی بیمار رنگ سفید را انتخاب میکند آیا واقعا رنگ سفید میخواهد؟ یا منظور دیگری دارد که با این عنوان بیانش میکند و واقعا ته ذهنش رنگ سفید نیست.
در واقع بسیاری از اوقات منظور بیمار این است که رنگ زرد نمیخواهد.
برای مثال فرض کنید که ما رنگ a1 را به بیمار نشان میدهیم. شاید رنگ مقداری روشن و سفید باشد. اما به محض اینکه رنگ a2 را نشان میدهیم به عنوان رنگی که کمی تیرهتر است، آن زردی رنگ a2 چشم بیمار را اذیت میکند. پس به این نتیجه میرسد که رنگ زرد نمیخواهد اما خواسته خود را به این صورت بیان میکند که رنگ سفید میخواهد. چون در ذهن بیمار رنگی که زرد نیست سفید است. در واقع بیمار به جای اینکه به ما بگوید چه چیزی نمیخواهد که تکلیف روشنتر باشد. میگوید رنگ سفید میخواهد.