
معرفی رشته پروتز دندان، بازار کار، دروس و آینده شغلی
رشته ساخت پروتزهای دندانی یا دندانسازی تجربی، بهطور کامل از رشته دندانپزشکی جداست رشته پروتز دندان مسیر آموزشی و کاری متفاوتی با دندانپزشکی دارد. رشته پروتز دندان در سالهای اخیر توجه بسیاری از داوطلبان کنکور تجربی را به خود جلب کرده است. دلیل این استقبال روشن است: این رشته هم بازار کار خوبی دارد و هم در بهبود کیفیت زندگی بیماران نقش حیاتی ایفا میکند.
رشته پروتز دندان چیست؟
رشته پروتز دندان یا Dental Prosthetics شاخهای از علوم پزشکی است که به طراحی و ساخت دندانهای مصنوعی، روکشها، بریجها، پلاکهای ارتودنسی و پروتزهای فک و صورت میپردازد.
نقش اصلی تکنسین پروتز دندان ساخت ابزار و وسایلی است که دندانپزشک برای درمان نیاز دارد. به همین دلیل این رشته را مکمل دندانپزشکی میدانند. طبق گزارش موسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی ، جمجمه و صورت (NIDCR) پروتزهای دندانی بهطور مستقیم بر کیفیت زندگی بیماران بیدندان اثر میگذارند و بدون حضور تکنسینهای پروتز، درمانهای دندانپزشکی ناقص خواهد بود.

دانشگاههای دارای رشته ساخت پروتزهای دندانی در سال ۱۴۰۴
- دانشگاه علوم پزشکی تهران – سهمیه روزانه 10 نفر
- دانشگاه شهید بهشتی – سهمیه روزانه 7 نفر و 3 نفر شهریه پرداز
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان – سهمیه روزانه 16 نفر
- دانشگاه علوم پزشکی سبزوار – سهمیه روزانه 15 نفر
- دانشگاه آزاد واحد اصفهان (خوراسگان) – سهمیه 16 نفر و ظرفيت خودگردان 4 نفر
- دانشگاه لرستان – عدم ظرفیت
- دانشگاه علوم پزشکی گرگان – عدم ظرفیت
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز – عدم ظرفیت
- دانشگاه علوم پزشکی یزد – عدم ظرفیت
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران – عدم ظرفیت
شرایط ورود به رشته پروتز دندان
- پذیرش فقط از طریق کنکور تجربی انجام میشود.
- رتبه لازم برای قبولی در دانشگاههای تهران و شهید بهشتی معمولاً زیر ۴۰۰۰ منطقه است. برای سایر دانشگاهها رتبههای زیر ۶۰۰۰ شانس بالاتری دارند. البته هر سال سهمیهها و ظرفیتها کمی جابهجا میشود.
- فعلاً این رشته بدون کنکور ارائه نمیشود.
مدت زمان تحصیل و دروس
طول دوره کارشناسی: ۴ سال (۱۳۰ تا ۱۳۵ واحد)
- دروس عمومی: ادبیات فارسی، زبان انگلیسی عمومی، معارف اسلامی، تربیت
- دروس پایه: آناتومی فک و صورت، میکروبشناسی، فیزیک پزشکی، بافتشناسی
- دروس تخصصی: پروتز ثابت و متحرک، ابزارشناسی دندانسازی، اکلوژن، ایمپلنت، مواد دندانی، پروتزهای ماگزیلوفشیال
- کارآموزی: کار در لابراتوارهای دندانسازی و کلینیکهای دندانپزشکی
دوره پروتز دندان



تفاوت رشته پروتز دندان با دندانپزشکی
یکی از باورهای اشتباه این است که رشته پروتز دندان همان دندانپزشکی است. در حالی که:
- دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماریهای دهان و دندان میپردازد.
- تکنسین پروتز دندان پروتزهای موردنیاز را میسازد و در اغلب موارد تماس مستقیم با بیمار ندارد.
وظایف تکنسین پروتز دندان
تکنسین پروتزهای دندانی فردی است که تخصص علمی و فنی در زمینه ساخت انواع پروتزهای دندانی دارد. این پروتزها شامل تاج، روکش، دندان مصنوعی کامل یا جزئی و همچنین وسایل ارتودنسی میشوند. دندانپزشک با ارائه قالبها و مشخصات دقیق، نیاز درمانی بیمار را به تکنسین پروتز منتقل میکند. وظیفه تکنسین، دریافت این اطلاعات و تبدیل آنها به پروتزهای دقیق و متناسب با شرایط دهان و فک بیمار است.
بخش عمده کار تکنسین با ابزارهای دستی کوچک انجام میشود و نیازمند صبر، دقت بالا و توجه به جزئیات است. هرگونه خطا در ساخت پروتز میتواند منجر به بازگشت کار برای اصلاح یا ساخت مجدد شود. تکنسینهای پروتزهای دندانی معمولاً در لابراتوارهای دندانسازی فعالیت میکنند و نقش مهمی در تکمیل درمانهای دندانپزشکی و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارند.
مهمترین وظایف فارغالتحصیلان این رشته عبارتند از:
- طراحی و ساخت پروتزهای ثابت (بریجها، روکشها)
- طراحی و ساخت پروتزهای متحرک (دنچر کامل و پارسیل)
- ترمیم و اصلاح پروتزهای معیوب
- ساخت پلاکهای ارتودنسی و اجزای ایمپلنت
- طراحی پروتزهای فک و صورت برای بیماران آسیبدیده یا مادرزادی
چه کسانی برای رشته پروتز دندان مناسباند؟
رشته پروتز دندان برای افرادی مناسب است که به کارهای ظریف و دقیق علاقه دارند، صبر و حوصله بالایی دارند و به زیبایی و سلامت دندان اهمیت میدهند. کسانی که به هنر طراحی و کار با ابزارهای کوچک علاقهمندند، در این رشته موفقتر خواهند بود. داشتن دقت، تمرکز و روحیه کار تیمی نیز از ویژگیهای مهم داوطلبان این رشته است.
- افرادی با دقت و حوصله بالا
- کسانی که از کارهای عملی و ظریف لذت میبرند
- علاقهمندان به علوم پایه مثل زیست و شیمی
- افرادی با توانایی تجسم فضایی و طراحی ذهنی
- کسانی که توانایی کار تیمی و تعامل با دندانپزشکان دارند
مزایا و معایب رشته پروتز دندان
مزایا رشته پروتز دندان
- بازار کار پایدار و رو به رشد
- امکان تأسیس لابراتوار شخصی
- ارتباط نزدیک با حوزه زیبایی و درمان
- پرستیژ اجتماعی
معایب رشته پروتز دندان
- ظرفیت محدود دانشگاهها
- رقابت شدید برای قبولی
- نیاز به تمرکز بالا
بازار کار رشته پروتز دندان در ایران
بر اساس اظهارات اسحاق امامی عضو هیات مدیره جامعه دندانسازان ایران در حال حاضر تنها حدود هزار و چهارصد لابراتوار مجاز در کشور فعال هستند. با توجه به اینکه جمعیت ایران به سرعت در حال پیر شدن است و نیاز به خدمات دندانپزشکی رو به افزایش است، این آمار نشان میدهد ورود به رشته ساخت پروتزهای دندانی میتواند آیندهای مطمئن و پرتقاضا برای علاقهمندان رقم بزند.
محیطهای کاری فارغالتحصیلان شامل:
- لابراتوارهای دندانسازی
- کلینیکها و مطبهای دندانپزشکی
- بیمارستانهای آموزشی و درمانی
- تأسیس لابراتوار شخصی پس از دریافت مجوز

درآمد رشته پروتز دندان
- ایران: درآمد رشته پروتز دندان وابسته به کیفیت کار و میزان سفارش است. تکنسینهایی که لابراتوار شخصی دارند، معمولاً درآمد بالاتری کسب میکنند.
- خارج از کشور: میانگین درآمد سالانه تکنسین پروتز در آمریکا حدود ۶۲ هزار دلار است. در آلمان، کانادا و استرالیا نیز این رشته جزو حوزههای پرتقاضاست.
آینده شغلی و فرصتهای مهاجرت رشته پروتز دندان
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت افزایش سن جمعیت و نیاز به درمانهای پروتزی، آیندهای روشن برای این رشته رقم زده است. بسیاری از فارغالتحصیلان ایرانی برای ادامه تحصیل یا کار به کشورهایی مثل آلمان، کانادا و استرالیا مهاجرت میکنند.
دوره آموزشی پروتز دندان
نتیجه گیری
رشته پروتز دندان یکی از رشتههای مهم و کاربردی علوم پزشکی است که با وجود ظرفیت محدود، آیندهای روشن در ایران و جهان دارد. فارغالتحصیلان این رشته نهتنها میتوانند در کلینیکها و لابراتوارها مشغول شوند، بلکه فرصت مهاجرت و ادامه تحصیل در کشورهای پیشرفته نیز برایشان فراهم است.
اگر به دنبال انتخاب رشتهای هستید که هم بازار کار خوبی داشته باشد و هم به سلامت و زیبایی جامعه کمک کند، رشته پروتز دندان گزینهای ایدهآل است.
خیر. این رشته فقط از طریق کنکور تجربی پذیرش دارد.
رتبههای زیر ۴۰۰۰ در منطقه ۲ و ۳ شانس قبولی بالایی دارند. برای سایر دانشگاهها رتبه زیر ۶۰۰۰ کافی است.
بله، تنها دانشگاه آزاد واحد اصفهان (خوراسگان) در مقطع کارشناسی پیوسته این رشته را ارائه میدهد.
۴ سال (۸ ترم) در مقطع کارشناسی
در ایران خیر، ولی در خارج کشور امکان ادامه تحصیل وجود دارد.
خیر، اما فارغالتحصیلان میتوانند بهصورت اختیاری طرح بگذرانند.
لابراتوارهای دندانسازی، کلینیکهای دندانپزشکی و در صورت داشتن مجوز لابراتوار شخصی
مقالات سایت
هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

زینب رحیم زاده
تکنسین پروتزهای دندانیعاشق آلبالو یخ زده با نمک، کار و خانواده: بیش از ۱۵ ساله در زمینه ساخت پروتزهای دندانی بهویژه ایمپلنت و زیبایی فعالیت میکنم. تلاش میکنیم تا وبسایت های دنت محیط مفید و اثربخشی برای دندانپزشکان و دندانسازان کشورم باشد.
- اگر بهدنبال همکاری با لابراتوار حرفهای هستید، همین الان تماس بگیرید
چقدر این مطلب مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا امتیاز شما مشخص شود!
میانگین امتیاز 4.6 / 5. تعداد آرا: 5
اولین نفری باشید که به این مطلب امتیاز میدهید
متاسفیم که این مطلب برای شما مفید نبود!
اجازه دهید این مطلب را بهتر کنیم!
به ما بگویید چگونه میتوانم این مطلب را بهبود بخشم؟
- admin
- 1404-06-30
- 112 بازدید