
هر آنچه لازم است در مورد دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی بدانیم
دندانهای سالم علاوه بر اثراتی که بر زیبایی ظاهری دارند، بر کیفیت زندگی انسانها نیز تأثیرگذار هستند. بااینوجود نمود برخی از بیماریها همچون دیابت میتواند سلامت دهان و دندان را با چالشهایی مواجه کند. دیابت خود را با خشکی دهان، عفونتهای لثه و تأخیر در بهبود زخمهای دهانی نشان میدهد. تمامی این عوامل میتوانند زمینهساز ازبینرفتن دندانها شوند. ازاینرو طیف وسیعی از بیماران دیابتی مجبور به استفاده از دندان مصنوعی هستند. دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی باید ویژگیها و شرایط خاص خود را داشته باشد که در این مقاله بهصورت مفصل به آنها پرداخته میشود.

- 1
تأثیر دیابت بر سلامت دهان و دندان
- 2
چالشهای بیماران دیابتی در استفاده از دندان مصنوعی
- 3
ویژگیهای دندان مصنوعی برای افراد دیابتی
- 4
انواع جنس دندانهای مصنوعی و ویژگیهای آن
- 5
نحوه انتخاب بهترین دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی
- 6
مراقبتهای لازم از دندانهای مصنوعی در افراد مبتلا به دیابت
- 7
مشکلات رایج در استفاده از دندان مصنوعی و راههای پیشگیری
- 8
روشهای جایگزین دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی
- 9
هزینه دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی
- 10
نتیجهگیری
- 11
سؤالات متداول
- 12
منابع
تأثیر دیابت بر سلامت دهان و دندان
دیابت که خود را با تغییرات متابولیسم قند و نوسانات سطح قند نشان میدهد، تأثیرات قابلتوجهی بر سلامت عمومی بدن و همچنین سلامت دهان و دندان دارد. برخی از این اثرات عبارتاند از:
- قند خون بالا شرایط مناسبی برای رشد باکتریها و در نتیجه عفونت لثه فراهم میکند. ازاینرو مهمترین اثر سوء دیابت را میتوان عفونتهای لثه و بیماریهای پریودنتال دانست.
- کمبود بزاق میتواند منجر به پوسیدگی دندان و عفونتهای دهانی شود. از دیگر اثرات منفی دیابت خشکی دهان و کاهش تولید بزاق است.
- دیابت موجب اختلال در گردش خون و سیستم ایمنی و در نتیجه تأخیر در بهبود زخمهای دهانی میشود. این امر زمینهساز بروز عفونت و مشکلات جدیتر است.
- با افزایش سطح قند خون، احتمال خطر پوسیدگی دندان افزایش مییابد؛ زیرا باکتریهای موجود در دهان بعد از تغذیه از قند، حجم زیادی اسید تولید میکنند که به مینای دندان آسیب میرسانند.

چالشهای بیماران دیابتی در استفاده از دندان مصنوعی
اگرچه استفاده از دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی متداول است، اما چالشهایی در این زمینه وجود دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود.
خطر عفونتهای لثه:
همانگونه که گفته شد بیماران دیابتی به دلیل نقص در سیستم ایمنی بدن و افزایش قند خون همواره در معرض ابتلا به عفونتهای لثه و بیماریهای پریودنتال قرار دارند. پروتزها دندان مصنوعی محیط را برای رشد باکتری مناسب میکند و احتمال بروز عفونتهای لثه را افزایش میدهد.
خشکی دهان:
خشکی دهان که یکی از عوارض شایع دیابت است، استفاده از دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی را با مشکلاتی مواجه میکند. در واقع این موضوع بر راحتی و تطابق دندان مصنوعی اثر میگذارد.
تأخیر در بهبود زخمها:
دندان مصنوعی در برخی از مواقع ممکن است موجب بروز زخم یا تحریک لثه شود. باتوجهبه تأخیر در بهبود زخمهای دهانی در بیماران دیابتی، این امر میتواند ریسک عفونت را افزایش دهد و روند ترمیم زخم را طولانیتر کند.
مشکلات تطابق:
دیابت موجب تغییر بافت لثه و دهان میشود و همین امر بر تطابق دندان مصنوعی اثر منفی میگذارد. در واقع آنها در حین استفاده از پروتزها احساس ناراحتی میکنند.

ویژگیهای دندان مصنوعی برای افراد دیابتی
دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی باید از نظر طراحی و جنس مناسب باشد تا از بروز حساسیت و عفونتهای دهانی جلوگیری به عمل آید. در ادامه به مهمترین ویژگیهای دندان مصنوعی مناسب برای افراد دیابتی اشاره میشود:
- جنس ضد حساسیت و ضدباکتری:
جنس دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی باید بهگونهای باشد که موجب تحریک لثه و بروز واکنشهای آلرژیک نشود. از طرف دیگر با استفاده از مواد ضدباکتری میتوان رشد میکروبها و تشکیل پلاک میکروبی را تا حد قابلتوجهی کاهش داد.
- تناسب دقیق و طراحی ارگونومیک:
از مهمترین ویژگیهای یک دندان مصنوعی خوب، قرارگیری مناسب آن بر روی لثه است. این امر مانع از ایجاد زخم و تحریکات دهانی میشود. به همین دلیل طراحی و قالبگیری دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی باید بادقت بالایی انجام شود تا به لثه فشار وارد نشود.
- سبکی و راحت:
هرچه دندان مصنوعی وزن کمتری داشته باشد، فشار کمتری بر لثه وارد میکند. باتوجهبه حساسیت بالای افراد مبتلا به دیابت، استفاده از دندان مصنوعی سنگین موجب زخم شدن لثة آنها میشود.
- سهولت در نظافت و نگهداری:
جنس صاف و غیرمتخلخل دندان مصنوعی روند تمیزکردن آن را آسان میکند. باید دقت داشت که پلاکهای میکروبی و ذرات غذا از مهمترین دلایل بروز عفونت دهانی هستند.
- ثبات و چسبندگی مناسب:
لق بودن دندان مصنوعی باعث تحریک لثه و زخم شدن آن میشود. ازاینرو دندان مصنوعی باید در دهان بهخوبی ثابت بماند و جابهجا نشود.

انواع جنس دندانهای مصنوعی و ویژگیهای آن
جنس دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در ادامه جدولی ارائه میشود که در آن مقایسه اجمالی بین جنس دندانهای مصنوعی و ویژگیهای آنها صورتگرفته است.
نوع جنس | ویژگیها | مزایا | معایب | مناسب برای بیماران دیابتی |
---|---|---|---|---|
آکریلیک (رزین آکریلیک) | سبک، رایج، قابلیت تنظیم | قیمت مناسب، سبک و راحت، قابلتنظیم | دوام کمتر، تغییر رنگ احتمالی، جذب رطوبت بالا | مناسب با رعایت بهداشت زیاد |
پرسلن (چینی) | ظاهر طبیعی، مقاوم | زیبایی بالا، مقاومت در برابر تغییر رنگ و سایش | شکننده، سنگینتر از آکریلیک، گرانتر | مناسب در صورت کنترل دیابت |
نایلون (انعطافپذیر) | نرم، بدون فلز، انعطافپذیر | راحت و بدون تحریک لثه، مقاوم در برابر شکستگی، ظاهر طبیعی | هزینه بالا، دشوار برای تعمیر | مناسبترین گزینه برای دیابتیها |
فلزی (کبالت - کروم یا تیتانیوم) | نازک، مستحکم | دوام بالا، استحکام و نازکی، ثبات بالا در دهان | هزینه بالا، احتمال حساسیت در برخی افراد، ظاهر کمتر طبیعی | مناسب در ترکیب با آکریلیک |
ترکیبی | ترکیب فلز و آکریلیک یا پرسلن | دوام و زیبایی همزمان، مناسب برای ایمپلنتها، ثبات بالا | گرانقیمت، نیاز به تنظیمات بیشتر | مناسب در صورت کنترل قند خون |
نحوه انتخاب بهترین دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی
انتخاب دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی نیازمند بررسی دقیق و درنظرگرفتن فاکتورهای متعددی است. در قدم اول لازم است وضعیت لثهها، میزان تحلیل استخوان فک و سطح قند خون توسط یک دندانپزشک مجرب مورد بررسی قرار گیرد. بدون شک دندانپزشک باتوجهبه شرایط بیمار، بهترین گزینه را به او پیشنهاد میدهد. جنس دندان مصنوعی نیز باید مطابق با نیاز و خواست بیمار تعیین شود. به طور مثال آکریلیک ضدباکتری مانع از رشد میکروبها و ایجاد عفونتهای لثهای میشود. از طرف دیگر پروتزهای انعطافپذیر بهواسطة مواد تشکیلدهندهشان فشار کمی به لثه وارد میکنند و احتمال زخم شدن لثه را کاهش میدهند. پروتز با پایه فلزی نیز برای کسانی که دنبال دندان مصنوعی مستحکم هستند، انتخاب مناسبی است. علاوه بر موارد ذکر شده بیماران دیابتی باید در هنگام انتخاب دندان مصنوعی به نکات زیر توجه داشته باشند.
- دندان مصنوعی با کمترین میزان فشار و تحریک
- قالبگیری دقیق و مطابق با ارگونومیک دهان
- عدم جابهجایی دندان مصنوعی در هنگام صحبتکردن و غذاخوردن
- مقاومت بالا به ضربه، فشار و ساییدگی
- عدم تغییر رنگ با گذر زمان
- قابلیت نظافت و نگهداری آسان
- عدم واردکردن فشار به غدد بزاقی و کنترل خشکی دهان
- تنظیمات و معاینات دورهای بهمنظور تطابق صحیح پروتز با لثهها

مراقبتهای لازم از دندانهای مصنوعی در افراد مبتلا به دیابت
استفاده از دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی چالشهای بیشتری نسبت به افراد سالم دارد. ازاینرو برای جلوگیری از ابتلا به عفونتهای لثه و خشکی دهان رعایت نکات زیر الزامی است.
- بهمنظور پاکسازی دندان از باقیماندههای غذا و پلاکهای میکروبی بعد از هر وعدهغذایی دندانهای مصنوعی را بشویید.
- بهتر است از مسواک نرم و خمیردندانهای مخصوص استفاده کنید تا سطح دندان خراش پیدا نکند.
- برای ازبینرفتن میکروبها، هر شب دندانها را در محلول ضدعفونی قرار دهید.
- برای جلوگیری از بروز خشکی دهان زیاد آب بنوشید و از بزاق مصنوعی استفاده نمایید. از طرف دیگر با جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن قرصهای بدون قند میتوان غدد بزاقی را تحریک کرد.
- دندانمصنوعیها را بههیچعنوان در آب داغ قرار ندهید، زیرا باعث تغییر شکل پروتز میشود. همچنین نباید از مواد شوینده قوی و مواد شیمیایی برای تمیزکردن دندان مصنوعی استفاده کرد.
- باتوجهبه حساسیت بالای لثههای بیماران دیابتی بهتر است سلامت لثهها به طور مداوم مورد بررسی قرار گیرد. در صورت مشاهدة علائمی همچون قرمزی، تورم یا زخم و همچنین احساس درد دندان مصنوعی یا التهاب در لثهها به دندانپزشک مراجعه نمایید.
- با گذر زمان لثهها ممکن است تحلیل بروند و این امر موجب لق شدن پروتز میشود. ازاینرو بهمنظور تنظیم و بررسی دندان مصنوعی، هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
- مواد غذایی غنی از ویتامینها و مواد معدنی بهسلامت لثهها کمک میکنند. در نقطه مقابل مصرف غذاهای چسبناک و سخت باعث شکستن دندانها میشوند.
- سطح قند خون بالا با افزایش احتمال ابتلا به عفونتهای دهانی همراه است. بنابراین کنترل دیابت میتواند نقش مهمی را در سلامت دهان ایفا کند.
- مصرف سیگار و الکل باعث خشکی دهان، افزایش تشکیل پلاکهای میکروبی و کاهش جریان خون در لثهها میشوند.

مشکلات رایج در استفاده از دندان مصنوعی و راههای پیشگیری
دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی مشکلات متعددی ایجاد میکند که از جملة آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لق شدن دندان مصنوعی:
این مشکل با گذر زمان در اثر تغییر شکل استخوان فک و لثهها نمود پیدا میکند و موجب بروز ناراحتی و مشکل در جویدن غذا و همچنین زخمهای دهانی میشود. با مراجعه منظم به دندانپزشک، استفاده از چسبهای مخصوص دندان مصنوعی و تعویض دندان مصنوعی در صورت تغییرات شدید در شکل لثه و فک میتوان این مشکل را مدیریت کرد.
زخمها و التهابات لثه:
فشار و اصطکاک روی لثهها منجر به زخم، التهاب و قرمزی آنها میشود. ازاینرو باید دندان مصنوعی بهدرستی روی لثه قرار گیرد. همچنین خارجکردن دندانها در طول شب و تمیزکردن مداوم آنها نیز میتواند مفید واقع شود.
مشکلات گفتاری:
کسانی که از دندان مصنوعی استفاده میکنند ممکن است احساس کنند که زبانشان فضای کافی برای حرکت ندارد. این امر موجب تلفظ اشتباه برخی کلمات میشود. بلند خواندن متون میتواند به مرتفعشدن این مشکل کمک کند.
بوی بد دهان و تشکیل پلاک میکروبی:
باقیماندههای غذا روی دندان مصنوعی سبب رشد باکتریها، ایجاد بوی بد دهان و التهاب لثه میشود. با تمیزکردن دندان مصنوعی پس از هر وعدهغذایی و همچنین خیساندن آن در محلول ضدعفونیکننده میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
کاندیدیازیس یا برفک دهان:
برفک دهان یک عفونت قارچی است که در اثر عدم رعایت بهداشت و خشکی دهان به وجود میآید. بیماران دیابتی با خوردن آب کافی میتوانند از خشکی دهان و در نتیجه بروز برفک دهان جلوگیری کنند. همچنین رعایت بهداشت دندان مصنوعی نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

روشهای جایگزین دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی
دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی همیشه بهترین انتخاب نیست. در جدول زیر به برخی از روشهای جایگزین دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی اشاره میشود.
روش جایگزین | توضیحات | مزایا | معایب |
---|---|---|---|
ایمپلنت دندانی | ریشههای مصنوعی که به استخوان فک متصل میشوند. | دوام و استحکام بالا | هزینه بالا و نیاز به جراحی |
پروتز ثابت (بریج) | جایگزینی دندانهای ازدسترفته با اتصال به دندانهای مجاور. | راحتی در استفاده و ظاهری طبیعی | ممکن است به دندانهای مجاور آسیب بزنند |
دندانهای متحرک | دندانهایی که میتوانند بهراحتی برداشته شوند. | هزینه مناسب و راحتی در استفاده | ممکن است نیاز به تنظیمات داشته باشند |
پروتزهای Partial | برای جایگزینی چند دندان ازدسترفته طراحی شدهاند. | قابلیت سفارشیسازی و راحتی در استفاده | حجم بیشتری نسبت به دندانهای مصنوعی |
درمانهای زیبایی | روکشهای نازک برای بهبود ظاهر دندانها. | بهبود ظاهر و اعتمادبهنفس | هزینه ممکن است بالا باشد |
هزینه دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی
هزینة دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی تحتتأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که از جملة آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- نوع دندان مصنوعی
- جنس مواد استفاده شده
- کیفیت ساخت
- هزینههای دندانپزشکی مانند دستمزد دندانپزشک، هزینههای معاینه و مشاوره
- تعداد دندانهای ازدسترفته
- نیاز به درمانهای اضافی مانند جراحی لثه یا اصلاح فک

نتیجهگیری
استفاده از دندان مصنوعی برای بیماران دیابتی با چالشهای بسیار زیادی همراه است که از جملة آنها میتوان به خشکی دهان، عفونت لثه و تحلیل لثهها اشاره کرد. بهمنظور کاهش اثرات منفی استفاده از دندان مصنوعی، بیماران دیابتی موظفاند قند خون خود را کنترل کنند. از طرف دیگر به بهداشت دهان و دندان خود توجه ویژهای داشته باشند. انتخاب دندان مصنوعی با طراحی و جنس مناسب از دیگر مواردی است که باید به آن دقت ویژهای شود.
بله، بیماران دیابتی میتوانند از دندان مصنوعی متحرک استفاده کنند، اما باید بهدقت از آن مراقبت کنند و به مشکلات احتمالی مانند عفونتهای لثه توجه داشته باشند.
برای جلوگیری از عفونتهای لثه، بیماران باید دندان مصنوعی خود را به طور منظم تمیز کنند و بهداشت دهان را رعایت نمایند. همچنین، کنترل قند خون و مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات دورهای میتواند به حفظ سلامت لثهها کمک کند.
در برخی موارد، استفاده از دندان مصنوعی میتواند احساس خشکی دهان را تشدید کند.
انتخاب دندان مصنوعی با طراحی مناسب و جنس نرم و همچنین استفاده از چسبهای مخصوص میتواند از آسیب به لثهها جلوگیری کند.
مقالات سایت
هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

زینب رحیم زاده
تکنسین پروتزهای دندانیعاشق آلبالو یخ زده با نمک، کار و خانواده: بیش از ۱۵ ساله در زمینه ساخت پروتزهای دندانی بهویژه ایمپلنت و زیبایی فعالیت میکنم. تلاش میکنیم تا وبسایت های دنت محیط مفید و اثربخشی برای دندانپزشکان و دندانسازان کشورم باشد.
- اگر بهدنبال همکاری با لابراتوار حرفهای هستید، همین الان تماس بگیرید
چقدر این مطلب مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا امتیاز شما مشخص شود!
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد آرا: 1
اولین نفری باشید که به این مطلب امتیاز میدهید
متاسفیم که این مطلب برای شما مفید نبود!
اجازه دهید این مطلب را بهتر کنیم!
به ما بگویید چگونه میتوانم این مطلب را بهبود بخشم؟
- خانم زینب رحیم زاده
- 1403-12-19
- 312 بازدید