تحلیل استخوان فک چیست و چرا اتفاق میافتد؟
بسیاری از بیماران تصور میکنند لاغر شدن صورت و لقی پروتز به مرور زمان طبیعی است، در حالی که علت اصلی آن تحلیل استخوان فک است. تحلیل استخوان فک یکی از مشکلات شایع پس از کشیدن دندان یا استفاده طولانی از دندان مصنوعی است. زمانی که ریشه دندان در استخوان فک وجود ندارد، مغز سیگنال «بیاستفاده بودن» آن ناحیه را دریافت میکند و بهتدریج بافت استخوانی شروع به تحلیل رفتن میکند. نتیجه این فرآیندکاهش حجم و ارتفاع استخوان فک است. اتفاقی که نهتنها ظاهر صورت را تغییر میدهد بلکه قرارگیری دندان مصنوعی یا ایمپلنت را هم دشوار میسازد.

طبق مقالات علمی منتشرشده در سال اول پس از کشیدن دندان ممکن است تا ۲۵٪ از حجم استخوان از بین برود. هرچه زمان بیشتری بگذرد، این روند سریعتر ادامه پیدا میکند مگر آنکه با درمانهای مناسب متوقف شود.
درمان تحلیل استخوان
در مجموعههایی مثل هایدنت هدف فقط ساخت دندان نیست، بلکه بازسازی استخوان فک است تا بیمار ظاهر طبیعی، لبخند متقارن و جویدن راحت را دوباره تجربه کند. درمانها بهصورت مرحلهای و بر اساس وضعیت استخوان هر فرد انتخاب میشوند:
- در موارد تحلیل خفیف استخوان با ایمپلنت فوری که بلافاصله پس از کشیدن دندان کار گذاشته میشود جلوی تحلیل بیشتر گرفته خواهد شد.
- اگر استخوان در نواحی خاصی از بین رفته باشد، پیوند استخوان انجام میشود تا حجم استخوان بازسازی شود.
- در تحلیلهای شدید فک بالا از روش لیفت سینوس استفاده میشود تا فضای کافی برای ایمپلنت فراهم شود. اگر بیمار شرایط جراحی نداشته باشد، دندان مصنوعی ژله ای یا نرم دیجیتال ساخته میشود.
تمام این مراحل در هایدنت با همکاری لابراتوار اختصاصی مجموعه انجام میشود؛ یعنی قالب گیری دیجیتال، طراحی سهبعدی و ساخت دقیق در مجموعه بدون اتلاف زمان بین کلینیک و لابراتوار انجام میشود و محصول آن دنچر دیجیتال است نسل جدید دندان مصنوعی در نتیجه پروتزی که نهتنها طبیعی دیده میشود، بلکه فک را هم سالمتر نگه میدارد.
ویزیت رایگان
تحلیل استخوان فک یعنی چه؟
تحلیل استخوان فک به زبان ساده یعنی کاهش تراکم یا ارتفاع استخوان در ناحیهای که دندان از دست رفته است. در حالت طبیعی، نیروهای جویدن از طریق ریشه دندان به استخوان منتقل میشوند و آن را فعال و سالم نگه میدارند. با حذف ریشه این تحریک قطع میشود و استخوان بهصورت تدریجی جذب بدن میشود.
چه عواملی باعث تحلیل استخوان فک میشود؟
1. کشیدن دندان بدون جایگزینی
هر دندان فقط برای جویدن نیست بلکه حضورش باعث میشود استخوان زیرش دندان فعال بماند. وقتی دندانی کشیده میشود، آن ناحیه دیگر تحریک طبیعی جویدن را دریافت نمیکند. در نتیجه بدن تصور میکند آن استخوان دیگر به کار نمیآید و بهتدریج شروع به جذبش میکند.
این روند معمولاً از ماههای اول بعد از کشیدن دندان آغاز میشود. به همین دلیل، اگر بلافاصله پس از کشیدن دندان جایگزینی مثل ایمپلنت انجام نشود، استخوان آن ناحیه تحلیل میرود و بعداً حتی امکان کاشت ایمپلنت هم سختتر میشود. در کلینیک هایدنت ایمپلنتهای فوری و پروتزهای موقت بهگونهای طراحی میشوند که این فاصلهی زمانی را از بین ببرند و استخوان فک فعال باقی بماند.
2. پروتز نامناسب و فشار مداوم
وقتی دندان مصنوعی به درستی روی لثه نمینشیند و در حین حرف زدن یا غذا خوردن حرکت میکند، فشار ناهماهنگی به استخوان فک وارد میشود. این فشار باعث میشود سلولهای استخوانی بهتدریج تحلیل بروند.
به همین دلیل است که اگر پروتز شما لق میزند، بالا و پایین میپرد یا بعد از غذا لثهتان درد میگیرد باید فوراً برای تنظیم یا ساخت مجدد آن اقدام کنید. در کلینیکهایی مثل هایدنت، هر دندان مصنوعی با قالب دیجیتال سهبعدی طراحی میشود تا کاملاً دقیق روی لثه بنشیند و هیچ نقطهای فشار بیش از حد تحمل نکند.
3. بیماریهای لثه و عفونت
وقتی جرم روی دندانها جمع میشود و تمیز نشود، باکتریها بهتدریج به عمق لثه نفوذ میکنند. این حالت را بیماری لثه یا پریودنتیت مینامند. در این مرحله بافتهای نگهدارنده دندان ملتهب میشوند و بهآرامی شروع به از بین رفتن میکنند.
اگر درمان نشود، باکتریها حتی به استخوان زیر ریشه میرسند و آن را تخریب میکنند. در نتیجه دندان لق میشود و استخوان فک در آن ناحیه تحلیل میرود. در کلینیک هایدنت درمانهای تخصصی جرمگیری عمقی و جراحی لثه بهصورت دقیق انجام میشود تا این روند متوقف شود و استخوان فک حفظ گردد.
افزایش سن و کاهش تراکم استخوان
با بالا رفتن سن، بدن مواد لازم برای ترمیم طبیعی استخوان را کمتر تولید میکند. سطح هورمونها پایین میآید و جریان خون در لثه و استخوان کاهش مییابد. در نتیجه، استخوان فک توان بازسازی خودش را از دست میدهد و سریعتر تحلیل میرود.
به همین دلیل است که بسیاری از افراد مسن متوجه تغییر فرم چهره یا افتادن پروتز در دهانشان میشوند. در کلینیکهای تخصصی مثل هایدنت قبل از ساخت هر نوع پروتز، تراکم استخوان فک اندازهگیری و بررسی میشود تا درمان متناسب با سن و وضعیت استخوان انتخاب شود.
علائم تحلیل استخوان فک در بیماران
تحلیل استخوان بهتدریج اتفاق میافتد و بسیاری از بیماران تا زمانی که ظاهر چهره تغییر نکند، متوجه آن نمیشوند. یکی از اولین نشانهها، لقی یا جابهجایی دندان مصنوعی است. در ادامه کاهش ارتفاع لثه، عقبرفتن چانه، یا چروکهای عمقی اطراف دهان ظاهر میشوند.
در مراحل پیشرفته، حتی ممکن است فاصلهای بین پروتز و لثه ایجاد شود یا هنگام صحبتکردن، دندان مصنوعی حرکت کند. این علائم نشانهی از دست رفتن حجم استخوان زیرین هستند و باید سریع ارزیابی شوند.
تشخیص تحلیل استخوان فک چگونه انجام میشود؟
تشخیص قطعی تنها با بررسی تصویربرداری امکانپذیر است. عکس OPG یا CBCT میتواند تراکم استخوان و ضخامت لایههای فک را بهوضوح نشان دهد. متخصص با مقایسهی ارتفاع استخوان نسبت به ریشه یا پایه فک، میزان تحلیل را محاسبه میکند.
در مجموعههای پیشرفته مانند هایدنت، این بررسی با نرم افزارهای دیجیتال انجام میشود تا بیمار دقیقاً ببیند در کدام ناحیه نیاز به پیوند یا تقویت استخوان دارد.
تشخیص تحلیل استخوان فک چگونه انجام میشود؟
تشخیص قطعی تنها با بررسی تصویربرداری امکانپذیر است. عکس OPG یا CBCT میتواند تراکم استخوان و ضخامت لایههای فک را بهوضوح نشان دهد. متخصص با مقایسهی ارتفاع استخوان نسبت به ریشه یا پایه فک، میزان تحلیل را محاسبه میکند.
در مجموعههای پیشرفته مانند هایدنت، این بررسی با نرم افزارهای دیجیتال انجام میشود تا بیمار دقیقاً ببیند در کدام ناحیه نیاز به پیوند یا تقویت استخوان دارد.
آیا تحلیل استخوان فک قابل پیشگیری است؟
بله، مهمترین اقدامجایگزینی سریع دندان کشیده شده است نکاتی است که بیشتر بیماران نمیدانند. اگر ایمپلنت در همان ماههای اول گذاشته شود، استخوان حجم خود را حفظ میکند.
همچنین استفاده از پروتز فیت و تنظیمشده بسیار حیاتی است. اگر دندان مصنوعی لق است یا به لثه فشار میآورد، باید فوراً تنظیم یا ریلاین شود. در کلینیکهایی مثل هایدنت، تمام پروتزها با قالب دیجیتال و اسکن سهبعدی ساخته میشوند تا تماس با لثه کاملاً دقیق و استاندارد باشد.
آیا تحلیل استخوان فک قابل پیشگیری است؟
بله، مهمترین اقدامجایگزینی سریع دندان کشیده شده است نکاتی است که بیشتر بیماران نمیدانند. اگر ایمپلنت در همان ماههای اول گذاشته شود، استخوان حجم خود را حفظ میکند.
همچنین استفاده از پروتز فیت و تنظیمشده بسیار حیاتی است. اگر دندان مصنوعی لق است یا به لثه فشار میآورد، باید فوراً تنظیم یا ریلاین شود. در کلینیکهایی مثل هایدنت، تمام پروتزها با قالب دیجیتال و اسکن سهبعدی ساخته میشوند تا تماس با لثه کاملاً دقیق و استاندارد باشد.
هزینه درمان تحلیل استخوان فک چقدر است؟
هزینه درمان به نوع روش، میزان تحلیل، و نوع متریال بستگی دارد.
- پیوند استخوان: حدود 5 تا 13 میلیون تومان برای هر ناحیه
- لیفت سینوس: بین 11 تا 17 میلیون تومان
- ایمپلنت: از 13 تا 75 میلیون تومان برای هر دندان بسته به برند و شرایط استخوان
در جلسات مشاوره، متخصص ابتدا وضعیت استخوان را با عکس CBCT بررسی کرده و سپس برآورد دقیق هزینه را ارائه میدهد. در هایدنت بیماران میتوانند از شرایط پرداخت اقساطی و مشاوره رایگان اولیه بهرهمند شوند.
جمعبندی و مشاوره تخصصی
تحلیل استخوان فک یک فرآیند خاموش اما قابل درمان است. اگر زود تشخیص داده شود با روشهایی مثل پیوند استخوان یا ایمپلنت فوری میتوان جلوی پیشرفت آن را گرفت. بیتوجهی به آن نهتنها چهره را تغییر میدهد بلکه پروتز یا ایمپلنت آینده را هم با خطر شکست مواجه میکند.
ویزیت رایگان
مقالات سایت
هرآنچه سؤال یا مُشکلی در ارتباط با این مقاله دارید از طریق دیدگاه در میان بُگذارید، دیدگاه شما بدون پاسخ نخواهد ماند.

زینب رحیم زاده
تکنسین پروتزهای دندانیعاشق آلبالو یخ زده با نمک، کار و خانواده: بیش از ۱۵ ساله در زمینه ساخت پروتزهای دندانی بهویژه ایمپلنت و زیبایی فعالیت میکنم. تلاش میکنیم تا وبسایت های دنت محیط مفید و اثربخشی برای دندانپزشکان و دندانسازان کشورم باشد.
- اگر بهدنبال همکاری با لابراتوار حرفهای هستید، همین الان تماس بگیرید
چقدر این مطلب مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا امتیاز شما مشخص شود!
میانگین امتیاز 4.9 / 5. تعداد آرا: 377
اولین نفری باشید که به این مطلب امتیاز میدهید
متاسفیم که این مطلب برای شما مفید نبود!
اجازه دهید این مطلب را بهتر کنیم!
به ما بگویید چگونه میتوانم این مطلب را بهبود بخشم؟
- خانم زینب رحیم زاده
- 1404-07-21
- 361 بازدید


